دور دنیای هویت و اسناد دیجیتالی در ۱۲۰۰ کلمه
امروزه بلاک‌چین به‌عنوان نوعی فناوری شناخته می‌شود که قرار است تمام مناسبات سنتی بین افراد را دگرگون کند. کاربردهای بلاک‌چین طیف وسیعی از بانکداری و پرداخت، قراردادهای هوشمند، احراز هویت دیجیتالی، حسابداری، ذخیره‌سازی داده، ثبت‌اسناد و اینترنت اشیا گرفته تا پزشکی، ژورنالیسم، آموزش، حمل‌ونقل، ارزهای دیجیتال، رأی دادن و بازار سرمایه را در برمی‌گیرد و تحقیقات جدید نیز روزبه‌روز بر وسعت قلمرو کارایی این فناوری اضافه می‌کند.
مجمع جهانی اقتصاد پیش‌بینی کرده است که تا سال ۲۰۲۷، حدود ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهان متکی به تکنولوژی بلاک‌چین خواهد بود. همچنین میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته توسط مؤسسات مالی در راستای شناسایی قابلیت‌های بلاک‌چین از ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ بیش از ۵ برابر افزایش‌یافته و به ۴۰۰ میلیون دلار رسیده است. احراز هویت در جهان دیجیتال فرایند مهمی است که راهکارهایی که تاکنون برای آن استفاده شده، قاطع نبوده و اشکالاتی داشته‌اند.
فناوری دفتر کل توزیع شده راهکاری مناسب برای این موضوع ایجاد کرده است. در مقاله «دور دنیای هویت و اسناد دیجیتالی در ۱۲۰۰ کلمه» از نشریه شماره ۶ ققنوس برخی راهکارهای مبتنی بر این فناوری را که از آن استفاده شده است، مرور می‌کنیم.
مروری بر پروژه‌ها و تجربیات جهانی هویت و اسناد دیجیتالی
توکن KYClegal در سال ۲۰۱۷ و با ایده جلوگیری از جرم و پول‌شویی و لزوم تأیید شناسایی مشتری بر پایه زنجیره بلوک ارائه شد. این طرح پس از بررسی سیستم کنونی شناسایی مشتری و چالش‌های آن، طرح اشتراک‌گذاری امن و بدون واسطه اطلاعات را بیان می‌کند. یک شبکه غیرانتفاعی، شفاف، در دسترس و پایدار را بر مبنای زنجیره‌بلوک ایجاد و از طریق کیف پول دیجیتالی تلاش می‌کند تا کاربران اطلاعات خود را به‌صورت رمز شده به عامل‌های شناسایی ارائه نمایند. این عامل‌ها پس از بررسی، اطلاعات را به‌صورت هش در زنجیره بلوک قرار می‌دهد. در ادامه گواهی احراز آن‌ها را صادر کرده تا سایرین در شبکه مشاهده و به آن‌ها اعتماد کنند.
توکن selfkey در سال ۲۰۱۷ و با ایده مدیریت و به اشتراک‌گذاری شناسایی و هویت توسط خود مشتری ارائه شد. در این طرح پس از مطرح‌کردن معایب و ریسک‌های امنیتی سیستم شناسایی متمرکز به ارائه راه‌حل می‌پردازد. در مدل توکن selfkey سه بازیگر اصلی ازجمله صاحبان هویت (IO) -افراد و شرکت‌ها- صادرکننده تأیید هویت برای مدعیان (CI) -دادگاه، دفتر اسناد رسمی و مکان‌هایی که برای انجام این‌کار بر اساس اجماع نظرات سازمان‌های ناظر و عضو تأیید و معرفی می‌شوند- و مراکز و سازمان‌های اعتمادکننده و متکی (RP) -بانک‌ها و …- ایفای نقش می‌کنند.
مرکز مالی بین‌المللی دوبی (DIFC) و بانک مشرق پلتفرم اشتراک داده خود بر پایه بلاک‌چین را در اول مارس ۲۰۲۰ راه‌اندازی کردند. این پلتفرم به مشاغل و شرکت‌های مجاز این امکان را می‌دهد پس از تأیید احراز هویت سریع آن‌ها در بلاک‌چین داخلی پروژه، اقدام به افتتاح حساب‌های بانکی دیجیتالی کنند. بانک مشرق توانست این پروژه را با حذف فرایندهای کاغذی KYC (شناخت مشتری) و جایگزینی آن با یک راهکار دیجیتالی مبتنی بر بلاک‌چین به موفقیت برساند. DIFC هر رکورد جدیدی از KYC را به‌عنوان بخشی از پروسه شرکت مورد نظر برای دریافت مجوز آماده می‌کند..
این اطلاعات با رضایت متقاضی به‌صورت الکترونیکی و از طریق بلاک‌چین با بانک مشرق به اشتراک گذاشته می‌شود. درنتیجه فرایند فعلی شرکت‌ها برای افتتاح حساب بانکی جدید به شدت تسهیل شده و شرکت‌های جدید می‌توانند کسب‌وکار خود در امارات متحده عربی را آسان‌تر و سریع‌تر آغاز کنند. تحولات ساختاری جدید در DIFC باعث شد افتتاح اخیر بانک مشرق ممکن شود. DIFC یکی از سازمان‌های منطقه آزاد مستقل در دبی شناخته می‌شود که به شرکت‌ها اجازه می‌دهد بدون داشتن شریک محلی، مالکیت ۱۰۰ درصدی کسب‌وکارهایشان را در اختیار داشته باشند.
پلتفرم جدید قانون‌گذاری با استفاده از بلاک‌چین بنام “کنسرسیوم بلاک‌چین شناخت مشتری (KYC)”، به‌منظور سرعت بخشیدن به فرایندهایی مانند تبادل داده‌ها و اسناد دیجیتال مشتری و درعین‌حال تضمین امنیت طراحی‌شده است. این پروژه همچنین پلتفرم یکپارچه‌ای از تلاش‌های احراز هویت را بین اعضای سیستم موجود و آینده مانند مؤسسات مالی واجد شرایط و مقامات مرتبط با صدور مجوز ایجاد کرده است.
نشریه Gulf News در تاریخ ۱۹ فوریه، شش بانک دخیل در این پروژه را معرفی کرده است. این بانک‌ها شامل بانک دولتی دبی (Emirates NBD) وHSBC ،Emirates Islamic ،RAKBank ، بانک تجاری ابوظبی(Abu Dhabi Commercial Bank) و بانک تجاری دبی (Commercial Bank of Dubai) هستند. این پروژه به اولین پروژه در نوع خود در منطقه تبدیل شده است. ماهیت مبتنی بر این کنسرسیوم تقویت تجارت و همچنین پیروی از قانون‌گذاری‌ها در امارات است. بانک مرکزی امارات متحده عربی و مرجع هوشمند دبی، روند نظارت بر عملکرد کنسرسیوم بلاک‌چین شناخت مشتری (KYC) را کنترل می‌کنند.
ارائه یک راهکار در اینترنت اشیا به کمک بلاک‌چین
شرکت WISeKey International Holding یک قطعه سخت‌افزاری به نام SensorsID عرضه می‌کند. هدف از این کار ارائه هویت دیجیتالی و محافظت از هویت دستگاه‌ها و داده‌های آن‌ها است.
در سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۰ میلیارد دستگاه اینترنت اشیا وجود داشت. واضح است که هر دستگاه متصل به اینترنت به امنیت نیاز دارد. بسیاری از این دستگاه‌ها با استفاده از حسگرها و تراشه‌های اینترنت اشیا ایمن هستند. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۲، یک تریلیون سنسور شبکه تعبیه‌شده در جهان وجود داشته باشد که هر یک نیاز به هویت دیجیتال قوی، احراز هویت و حفاظت از داده‌ها دارند.
درنتیجه شرکت امنیتی WISeKey با سخت‌افزار SensorsID قصد دارد در یک پلتفرم نوآورانه بلاک‌چین برای حفظ هویت دستگاه‌ها و تبادلات داده‌های آن‌ها، قابلیت‌های احراز هویت دو عاملی را ترکیب کند. بر اساس ادعای این شرکت بلوک زنجیرهای SensorsID به طور مداوم در حال افزایش است. زیرا بلوک‌های هویت جدید و انتقال داده‌ها به آن اضافه می‌شوند تا از صحت و ردیابی داده‌ها اطمینان حاصل کنند. این سیستم کاملاً غیرمتمرکز است و می‌تواند در سطح ملی یا محلی با استفاده از یک ارجاع هویت توزیع‌شده توسط ذی‌نفعان در سراسر اکوسیستم بلاک‌چین اجرا شود.
هویت دیجیتال در استونی
استونی پیشرفته‌ترین جامعه دیجیتال در جهان است. چرا که بدل به محلی برای فعالیت استارت‌آپ‌های حوزه تکنولوژی بلاک‌چین شده است. این کشور در حال راه‌اندازی ارز دیجیتال خود به نام estcoin است. یکی دیگر از استفاده‌های بلاک‌چین در استونی، در مورد شناسایی هویت به‌صورت دیجیتال است. کارت الکترونیک شهروندی در استونی فراتر از یک کارت شناسایی معمولی است. این کارت دارای یک کلید عمومی ۲۰۴۸ بیتی رمزگذاری شده است که به فرد امکان شناسایی شدن در محیط دیجیتال را می‌دهد. مثلاً شخص قادر خواهد بود با آن به‌صورت آنلاین در رأی‌گیری شرکت کند و یا نسخه داروها را مشاهده کند.
یکی دیگر از استفاده‌های این بلاک‌چین فرایند شناخت مشتری است. قوانین شناخت مشتری برای بانک‌ها و انتقال‌دهندگان پول طراحی‌شده تا جلوی سرقت، پول‌شویی و کمک به تروریسم را بگیرد. باتوجه‌به اینکه هر فرد یک اوراق شناسایی دیجیتال دارد، این قوانین دست‌وپاگیر نیستند. و هیچ مشکلی برای شهروندان به وجود نمی‌آورند. استونی با ایجاد یک محیط که در آن‌همه افراد دارای هویت دیجیتال هستند، فضایی برای گسترش و پیشرفت بلاک چین به وجود آورده است.
با بررسی این پروژه‌ها درمی‌یابیم که در اقصی‌نقاط جهان افرادی در حال تلاش برای حل مشکل احراز هویت دیجیتال بر مبنای فناوری دفتر کل توزیع شده هستند.